IN ' T KORT
Nieuwsberichten voor leden van FNV Uitkeringsgerechtigden
MANIFEST TEGEN MENSTRUATIEARMOEDE
Naar schatting een op de tien vrouwen en meisjes in Nederland heeft onvoldoende geld om maandverband of tampons te kopen. In een manifest roept de FNV, samen met negen andere organisaties, gemeenten op om deze zogenoemde menstruatiearmoede vast onderdeel te maken van het lokale armoedebeleid.
‘Als je kijkt naar wie er in Nederland in armoede leven, treft dat met name vrouwen en meisjes. Armoede in een welvarend land als Nederland mag überhaupt niet voorkomen, maar dat één op de tien vrouwen en meisjes als gevolg daarvan onwenselijke keuzes moeten maken als het gaat om hun persoonlijke hygiëne is onacceptabel', aldus Kitty Jong, vicevoorziter van de FNV.
TABOE
Zowel bij de vrouwen en meisjes zelf als bij de hulpverlenende instanties heerst er een taboe om menstruatie en menstruatie-armoede te bespreken. Dat leidt ertoe dat deze vrouwen en meisjes maaltijden overslaan omdat ze anders geen geld hebben om tampons en maandverband te kopen. Jong: ‘We zien ook dat als er gewoon geen geld is dat ze wegblijven van school of zich ziek melden op hun werk. Het taboe moet eraf en menstruatie-armoede moet een vast onderdeel worden in het lokale armoedebeleid.’
HANDJEVOL GEMEENTEN
Eind juni besloot gemeente Rotterdam dat meisjes uit een gezin met een laag inkomen met geld van de gemeente (Rotterdampas) maandverband, tampons en inlegkruisjes kunnen kopen. Jong: ‘We zijn blij dat er steeds meer steden hierin stappen zetten, maar we zijn er nog lang niet. Het is slechts een handjevol gemeenten die deze vorm van armoede erkent en er ook wat aan wil doen. De lokale politiek is hier echt aan zet, zij zijn verantwoordelijk voor het lokale armoedebeleid.’
OPLOSSINGEN
In het manifest roepen de ondertekenaars de politieke partijen in de gemeente op menstruatie-armoede bespreekbaar te maken, te zorgen voor laagdrempelige uitgiftepunten van gratis menstruatiemiddelen en voldoende schone en veilige openbare toiletvoorzieningen voor vrouwen en meisjes.
Het manifest is behalve door de FNV opgesteld en ondertekend door Stichting Armoedefonds, ATD Vierde Wereld, De Bovengrondse, Valente, Nationaal Fonds Kinderhulp, Alliantie Kinderarmoede, SUN Nederland, Women INC en Simavi.
Het manifest kun je hier downloaden (pdf).
MAXIMUM BEDRAG VOOR GIFTEN IN DE BIJSTAND STEEDS VAKER VERHOOGD
Het is (nog) geen landelijke beleid, maar in steeds meer gemeenten mogen uitkeringsgerechtigden tot 1200 euro aan giften ontvangen. Na Amsterdam, Breda, Apeldoorn, Hilversum, Uden, Middelburg en Arnhem, hebben ook Zaanstad, Den Haag en Purmerend hiervoor gekozen.
Een meerderheid in de Tweede Kamer steunde een voorstel van Jasper van Dijk (SP) om hier landelijk beleid van te maken. De minister legde de bal echter weer terug bij de gemeenten, waardoor de ongelijkheid tussen gemeenten dus blijft.
BOODSCHAPPENBOETE
Het voorstel van Van Dijk, en de steun ervoor, was een rechtstreeks gevolg van alle ophef die vorig jaar ontstond over de ‘boodschappenboete’ voor de uitkeringsgerechtigde vrouw in Wijdemeren. 7000 euro moest zij van de gemeente terugbetalen omdat ze jarenlang wekelijks boodschappen van haar moeder had gekregen. Door een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) is dit bedrag inmiddels verlaagd, maar de Raad stelde de gemeente wel in het gelijk: de vrouw had de boodschappen moeten melden. Doordat ze dat niet had gedaan, schond ze de inlichtingenplicht en vorderde de gemeente terecht terugbetaling, aldus de CRvB.
OP DE SCHOP
Het is dan ook dit strenge en onrechtvaardige boete- en sanctiebeleid dat op de schop moet, meent FNV Uitkerinsgerechtigden. De rest, ook verhoging van het bedrag dat mensen aan giften mogen ontvangen, is pleisters plakken. Het verandert immers niets aan de onduidelijkheid over wat inkomsten en giften zijn en wat wel of niet onder de inlichtingenplicht valt (boodschappen van je moeder wel, en van de voedselbank niet, stelde bijvoorbeeld de CRvB). En dus ook niet aan het strenge boete- en sanctiebeleid dat samenhangt met (vaak onbewuste) schending van die (onduidelijke) inlichtingenplicht. Hierdoor kan een kleine vergissing, grote gevolgen hebben. Zie voor vele voorbeelden de FNV-publicatie Boeten zonder schuld (PDF).
VNG: BIJSTAND EN MINIMUMLOON MOETEN OMHOOG
Bij haar strijd voor een hoger minimumloon en hogere bijstandsuitkeringen krijgt de FNV steun van de Vereniging van Nederlands Gemeenten (VNG). In een stuk dat bedoeld is voor de kabinetsformatie pleit de VNG voor een hoger sociaal minimum, meer geld voor begeleiding en minder wantrouwen.
Bedragen noemt de VNG niet, maar wel dat de uitkeringen omhoog moeten. Ook wil de vereniging meer geld voor begeleiding en re-integratie. En meer ruimte voor maatwerk. ‘Zodat je de mensen voorop kunt stellen en niet de wet- en regelgeving’, aldus Peter Heijkoop, wethouder in Dordrecht en woordvoerder namens de VNG. ‘Het hele stelsel is nu opgebouwd vanuit wantrouwen. Alles is gericht op controle.’
TOESLAGENAFFAIRE
Het is géén links verhaal, benadrukt Heijkoop, zelf CDA-er, in een interview in de Volkskrant. Maar zijn uitspraken sluiten soms wel naadloos aan bij de visie van FNV Uitkeringsgerechtigden. Zo noemt hij de Participatiewet ‘vooral een uitkeringswet die trekjes vertoont van de toeslagenaffaire.’
FRAUDEWET
Ook wil hij af van de strenge Fraudewet. ‘Als gemeente ben je verplicht geld terug te vorderen en boetes op te leggen als geld ten onrechte is uitgekeerd, ook als dat niet met opzet is gebeurd. Dat werkt gewoon niet. Mensen raken verstrikt in een doolhof en een asociaal incassobeleid. Het gevolg? Ze maken schulden, krijgen stress, worden ziek. Kinderen worden daar ook de dupe van. Onder de streep kost dat de samenleving juist meer geld.’
VOOR IN DE AGENDA
LCR Congres: Burgers bouwen aan vertrouwen
Als de maatregelen het toestaan, vindt het congres van de Landelijke Cliëntenraad (LCR) op 28 oktober 2021 weer live plaats. Het thema is: Burgers bouwen aan vertrouwen. De inschrijving wordt geopend in september 2021.
Congres: Rotterdam tegen armoede
Onder het motto ‘Arm in arm tegen armoede’ organiseert de Stichting Happy Motion in opdracht van de gemeente Rotterdam maandag 4 oktober een groot congres over de (Rotterdamse aanpak van) armoede met veel verhalen en voorbeelden uit de praktijk. Voor ervaringsdeskundigen is de toegang gratis.