COLUMN
EVA SCHRIJFT
GERECHTIGHEID?
De gemeente Tilburg en NS moeten elk een boete van 250.000 euro betalen omdat ze bijstandsgerechtigden hebben blootgesteld aan het kankerverwekkende chroom-6, zo heeft het Hof in Rotterdam bepaald. Gedupeerden reageerden teleurgesteld. En terecht.
In alle jaren dat ik nu voor FNV Uitkeringsgerechtigden werk, heb ik veel vreselijke verhalen gehoord over hoe bijstandsgerechtigden in dit land behandeld en bejegend worden, maar dit staat met stip op 1. Hier zijn echt honderden levens verwoest!
Ik heb de reportage die ik (in 2016!) over dit verbijsterende verhaal schreef, er nog maar eens bij gepakt. Waar gaat het om? Ruim achthonderd langdurig werklozen moesten tussen 2004 en 2012 oude treinen schuren. Verplicht, onbetaald en vrijwel onbeschermd. Het was een verplicht re-integratietraject (hoe verbetert dit in godsnaam iemands kansen op werk? Maar dit terzijde).
En dit alles gebeurde onder de meest barre omstandigheden. Niet alleen stonden mensen dagen, weken, maanden in het (giftige) stof, ze werden ook nog eens 'behandeld als honden'. En weigerde je, of vroeg je om beschermingsmiddelen, dan werd je uitkering gekort, of helemaal stopgezet.
Dat in al dat stof (onder andere) het kankerverwekkende chroom-6 zat, was al lang bekend bij NedTrain, dochteronderneming van de NS, maar de verplicht tewerkgestelde mensen kregen dat pas in 2016 (!) te horen. Van de gemeente. Per brief. Velen waren toen al ziek, doodziek.
Ik citeer uit de reportage van toen:
'Hij heeft inmiddels vrijwel geen tanden meer en zijn lichaam zit vol bulten, zweren en vlekken. Ook heeft hij bellen in zijn longen.'
'Ze heeft huidkanker, artrose, en last van haar longen. Ook houdt ze vocht vast in haar been, brokkelen de botten van haar rug langzaam af, breekt het glazuur van haar tanden en laten haar kiezen los.'
En voor al die mensen gold: voor ze in die loods te werk werden gesteld, mankeerden ze niks.
En dit was in 2016! Ik vrees eerlijk gezegd dat een aantal van de mensen die ik toen sprak, inmiddels al is overleden.
En dan krijgen NS en de gemeente Tilburg nu, na zoveel jaar, een boete van 250.000 euro omdat ze 'ernstig tekort zijn geschoten in hun zorgplicht.' Zeker, het is een fors bedrag, maar toch snap ik wel dat de slachtoffers teleurgesteld zijn. Zij willen onder andere de projectleiders van toen vervolgd zien. De rechter liet meewegen dat de gemeente Tilburg die, in tegenstelling tot de NS, wel excuses heeft gemaakt, al een schaderegeling trof. 'Maar wat is dat bedrag waard als je chronisch ziek bent?’, zegt een van de slachtoffers die er astma aan over heeft gehouden en 5000 euro kreeg.
Oh ja, de opgeknapte treinen zijn nog steeds te bewonderen in het Spoorwegmuseum in Utrecht. Daar mag ook wel een bordje bij: Hiervoor hebben mensen met hun gezondheid betaald. Of: met hun leven.